Trong cuộc sống, hầu hết mọi người đều là mong “được”: được danh tiếng, được ưu ái, được tiền bạc… Dường như không có ai thật sự mong mất, dù chỉ là chút lợi ích nhỏ nhoi nào đó của bản thân. Vậy nói “Mất tiền là may mắn” phải chăng là một nghịch lý hay là “đầu não có vấn đề”?
Trước hết, khái niệm mất tiền ở đây có thể được hiểu là mất tiền bạc (hoặc vật chất) do bị rơi mất, người khác lấy trộm mất, cũng có thể là chủ động cho đi. Thông thường, khi ai đó làm rơi mất tiền hay bị lấy trộm tiền thì sẽ cảm thấy rất tiếc, rất xót, có khi tiếc, xót đến phát ốm. Nhưng ngay cả khi chủ động cho đi thì cũng không ít người vẫn cảm thấy rất tiếc, rất xót. Tại sao vậy? Bởi vì dù sao thì số tiền được cho đi ấy cũng là một dạng của “mất của” mà ít có ai muốn thế.
Tuy nhiên, nếu nhìn nhận một cách biện chứng thì mất tiền không hoàn toàn là mất, không hoàn toàn là xui xẻo. Trái lại, rất nhiều khi mất tiền lại là may mắn, là thật sự đang “mở cửa” cho những điều tốt đẹp đến với mình.
Người xưa thường nói: “Của đi thay người”, hoặc có một câu có tính khái quát hơn: “Trong họa có phúc”. Trên bề mặt, các câu nói này là để an ủi người mất tiền, gặp họa, đó là: Mất tiền không có gì là to tát, đặc biệt khi so với sức khỏe, so với sinh mệnh con người. Thực ra, câu nói: “Của đi thay người” còn có nội hàm thâm sâu: Trong cuộc sống, gặp điều không may này thì sẽ tránh được những điều xui xẻo khác mà rất có thể là phải chịu tổn thất còn lớn hơn. Ví như có người vì mất tiền mà đành trì hoãn một chuyến đi xa di chuyển bằng xe khách đã định trước đó. Kết quả là họ đã tránh được một tai nạn khủng khiếp mà toàn bộ hành khách trên chuyến xe đều bị thương vong nặng. Cũng có trường hợp mà hai vợ chồng mỗi người một lưng vốn nên thường có thái độ “bất cần” đối với vợ hoặc chồng của mình. Khi người vợ (hoặc người chồng) “không may” mất tiền thì đã được “nửa kia” của mình động viên, bao bọc, nhờ đó mà tình cảm vợ chồng trở nên hòa thuận, gắn bó.
Như vậy, khi ai đó mất tiền thì nên nhìn nhận rằng đó là thứ mất mát ít nhất, thậm chí còn là điều tốt để có thể cảm thấy bình thản trước sự mất mát ấy.
Trong Phật Pháp có một Pháp lý, gọi là “Bất thất bất đắc” (có thể hiểu là: “Không mất thì không được”). Vậy khi một người mất tiền (thất) chắc chắn người ấy sẽ được (đắc) điều tốt lành nào đó, chẳng hạn như mất tiền có thể tránh được mắc bệnh, trả được “nghiệp”. Vậy nghiệp là gì?
Khi con người làm một điều không tốt nào đó như chiếm lợi của người khác hoặc làm tổn thương người khác về thể chất hay tinh thần, dù cố ý hay vô ý, thì họ đã tạo “nghiệp” cho bản thân. Khi con người có “nghiệp” thì, theo quy luật của tạo hóa, họ phải trả “nghiệp”.
Các loại nghiệp khác nhau phải trả bằng các hình thức khác nhau với các mức độ thống khổ khác nhau. Có những loại “nghiệp” ắt phải được trả bằng sự đau đớn trên thân thể. Tuy nhiên, điều đó cũng không tuyệt đối. Vì vậy, đôi khi, thay vì trả nghiệp bằng việc phải mắc bệnh thì người ta lại có thể trả bằng việc mất tiền hoặc chịu một số tổn thất khác như gặp nạn, v.v. Sau mỗi lần trả được “nghiệp”, thường thì người ta sẽ có trạng thái thân thể và tinh thần tốt hơn. Nếu trả được càng nhiều “nghiệp” thì cuộc sống sau đó sẽ càng tốt đẹp hơn. Vậy, mất tiền chẳng phải là điều may mắn sao?
Đời người là có được, có mất – được mất luôn song hành, nói cách khác là trong mất có được, trong được có mất. Do vậy, mỗi người nên sống lạc quan, điềm tĩnh trong mọi hoàn cảnh và hướng tâm mình đến những điều chân chính, thiện lương.
Đối với con người, tiền bạc là cần thiết, là đáng quý. Tuy vậy, ai cũng biết tiền bạc không phải là tất cả. Có nhiều tiền chưa hẳn là có hạnh phúc và nghèo túng chưa phải đã là bất hạnh. Có rất nhiều người nhờ mang một trái tim trong sạch, thiện lương – biết nghĩ cho người khác,“đói vẫn sạch, rách vẫn thơm” mà đã có được một tương lai tốt đẹp đến không ngờ, như cô bé Chiada trong câu chuyện “Tiền và đạo đức?” này. (Tiền và đạo đức – MIỀN TỊNH THỔ)
Có thể coi nhẹ tiền bạc, coi trọng đạo đức, nghĩa tình – cũng đồng nghĩa là tránh việc tạo thêm nghiệp mới để rồi lại phải gian nan trả nghiệp – là một lối sống đẹp và có thể mang đến sự bình an thật sự trong tâm hồn. Sinh mệnh con người với phẩm hạnh cao quý mới là điều có giá trị cao nhất bởi vì sinh mệnh con người là có nguồn gốc từ Thiên thượng. Trân quý sinh mệnh con người, trân kính Thần Phật ắt sẽ được phúc báo.
Tác giả: Trí Huệ
