Có câu nói: “Ngu si hưởng thái bình”. Điều này có đúng không? Có nhiều ý kiến khác nhau: lặng im, đồng thuận hoặc phản bác. Thực ra, nội hàm của hai chữ “ngu si” này rất rộng.
Giả ngu để tránh phiền phức
Tất nhiên không ai muốn mình ngu si cả, nhưng sẽ có lúc chúng ta muốn ngu đi một chút. Thí dụ, khi đang tranh luận với một người cứ khăng khăng chứng tỏ cái lập trường mình là đúng, cố chấp và không nghe theo ý kiến của người khác dù đúng hay sai. Vậy ta sẽ làm thế nào, nên dừng lại đúng lúc hay tiếp tục tranh luận đến cùng để chứng tỏ cái đúng của mình. Khi ta mới đi làm ở nơi làm việc mới, mặc dù có năng lực nhưng vẫn bị người khác chèn ép, có phải lúc này mình nên giả ngu – ngu đi một chút, tĩnh tâm để lắng nghe những góp ý, những kinh nghiệm của người khác thay vì cố chứng tỏ sự thông minh của mình?
Câu chuyện về Gia Cát Lượng giả điên để thoát nạn
Gia Cát Lượng (Khổng Minh) là một trong những nhà quân sự và mưu lược kiệt xuất nhất trong lịch sử Trung Quốc. Trước khi phò tá Lưu Bị, ông sống ẩn dật ở Long Trung, chờ đợi thời cơ thích hợp. Tuy nhiên, ít ai biết rằng có một thời gian, ông đã phải giả điên để tránh rắc rối. Khi Tào Tháo thống lĩnh phương Bắc và mở rộng thế lực, ông luôn tìm kiếm nhân tài để phục vụ mình. Nghe danh Gia Cát Lượng là người tài trí xuất chúng, Tào Tháo nhiều lần sai người đến mời ông ra làm quan. Gia Cát Lượng hiểu rằng nếu theo Tào Tháo, dù có thể hưởng vinh hoa phú quý, nhưng đó không phải là con đường phù hợp với chí hướng của ông. Tuy nhiên, nếu từ chối thẳng thừng, Tào Tháo có thể xem ông là mối đe dọa và tìm cách loại trừ. Vậy nên, khi sứ giả của Tào Tháo đến, Gia Cát Lượng giả vờ điên loạn. Ông thường xuyên ăn mặc rách rưới, đi lang thang hát nghêu ngao, hành động như một kẻ mất trí. Khi sứ giả thấy vậy, họ báo lại với Tào Tháo rằng Gia Cát Lượng chỉ là một kẻ điên, không đáng để chiêu mộ. Nhờ vậy, ông tránh được sự ép buộc của Tào Tháo, giữ được mạng sống và tiếp tục chờ thời cơ thích hợp.
Sau này, Lưu Bị ba lần đích thân đến lều cỏ thỉnh Gia Cát Lượng ra giúp sức. Nhận thấy đây là người có chí lớn và phù hợp với hoài bão của mình, ông mới chịu xuất thế, trở thành quân sư số một của Lưu Bị, giúp lập nên nhà Thục Hán.
Đôi khi giả ngu là cách tốt nhất để tránh rắc rối và bảo vệ bản thân. Không phải lúc nào ta cũng nên thể hiện tài năng, mà phải biết chờ thời để tạo dựng uy đức của bản thân.
Người ngốc nghếch – không màng danh lợi, không quan tâm lợi đến lợi ích cá nhân và không hơn thua với đời
Nếu bị người ta hiếp đáp, tìm cách chiếm đoạt lợi ích nhưng ta vẫn thản nhiên và coi như không có gì xảy ra, cũng chẳng ghét bỏ gì ai. Dưới con mắt mọi người thì họ nghĩ người này ngốc nghếch, ngu si, không biết đấu tranh lại. Tuy nhiên, cái ngu đó không phải ai muốn thì đều có thể làm được. Người có thể làm được điều đó chứng tỏ được rằng họ không quan tâm đến lợi ích vật chất, không có tâm tranh đấu hơn thua, ngược lại, họ còn có tâm thiện lành, nhẫn nhịn và bao dung. Đổi lại, cái họ nhận được chính là sự an yên trong tâm hồn và cuộc sống trở nên nhẹ nhàng hơn. Đó cũng là điều mà những người chân tu đều hướng đến.
Câu chuyện về Thiền sư Bạch Ẩn bị vu oan
Thiền sư Bạch Ẩn (Hakuin Ekaku, 1686–1769) là một trong những thiền sư vĩ đại của Nhật Bản. Ông nổi tiếng với trí tuệ sâu sắc, nhưng đồng thời cũng có một tâm hồn bình thản, không màng danh lợi, không tranh giành với đời.
Có một cô gái trẻ trong làng mang thai ngoài ý muốn. Để che giấu cha đứa bé, cô đã đổ lỗi cho Thiền sư Bạch Ẩn, nói rằng ông là cha của đứa trẻ. Khi nghe chuyện, dân làng vô cùng phẫn nộ, chỉ trích và lăng mạ ông. Nhưng thay vì thanh minh hay tức giận, Thiền sư chỉ nhẹ nhàng đáp: “Ồ, thế à?” Sau khi đứa bé chào đời, gia đình cô gái mang đến giao cho ông nuôi dưỡng. Dù không phải con mình, Thiền sư vẫn bình thản nhận đứa trẻ, chăm sóc nó chu đáo mà không một lời oán trách.
Một năm sau, cô gái không chịu được áp lực lương tâm, đã thú nhận sự thật. Biết rằng mình đã trách lầm Thiền sư, dân làng lập tức đến xin lỗi và đòi lại đứa bé. Nhưng Thiền sư chỉ mỉm cười và nói: “Ồ, thế à?” rồi trao lại đứa trẻ mà không một chút lưu luyến.
Khi ta sống không màng danh lợi, không tranh cãi hơn thua thì tâm hồn ta sẽ bình an. Và lời nói của người khác có thế nào cũng không quan trọng bằng cách ta phản ứng với chúng.
Kẻ mê muội không nhận thức được nhân quả, gây bao nghiệp lực
Xét về khía cạnh khác, nếu “ngu si” là chỉ về những người mê muội, chìm đắm trong danh, lợi, tình… suốt đời tranh đấu ngược xuôi thì họ có được hưởng thái bình thật sự không? Để đạt mục đích, họ đã gây tổn hại cho người khác, gây ra bao nhiêu nghiệp lực. Suốt đời họ tranh tranh đấu đấu để có được những thứ của cải hay danh vọng nào đó – vốn là những thứ phù du, không thật sự thuộc về mình. Bởi vì con người khi sinh ra chẳng mang theo gì và chết đi cũng vậy – là hai bàn tay trắng. Vậy tại sao cứ phải tranh đấu, chiếm đoạt những thứ có giá trị vô cùng hữu hạn ấy? Họ nghĩ với cuộc sống đầy danh vọng và của cải vật chất mới là hạnh phúc, mới là yên lành và thái bình. Nhưng tâm trí họ có được thái bình thật sự không, và nếu có thì nó tồn tại được bao lâu?
Câu chuyện về Trương Cáp – Người không tin vào nhân quả và sự báo ứng
Trương Cáp là một viên quan dưới triều đại Hán, nổi tiếng vì sự tàn bạo và tội ác của mình. Trong thời gian phục vụ triều đình, ông đã tham lam và hành động cực kỳ độc ác. Một trong những hành động nổi bật của Trương Cáp là việc tham nhũng, lạm dụng quyền lực và đối xử tàn bạo với những người nghèo khó.
Trương Cáp không tin vào nhân quả hay những nguyên lý đạo đức, mà chỉ coi trọng lợi ích cá nhân và quyền lực. Ông đã ép buộc dân chúng phải nộp thuế cao, thậm chí cướp bóc tài sản của những người không thể chịu nổi gánh nặng sưu thuế. Hành động này không chỉ khiến dân chúng oán hận mà còn làm suy yếu nền kinh tế của đất nước.
Mặc dù nhiều người phê phán ông vì những hành động tham nhũng và tàn bạo, Trương Cáp không hề lo lắng về quả báo. Ông cho rằng mình đủ thông minh và có quyền lực để tránh khỏi sự trừng phạt của nhân quả.
Cuối cùng, hành động của Trương Cáp đã dẫn đến quả báo mà ông không thể tránh khỏi. Dân chúng, sau khi chịu đựng quá lâu, đã nổi dậy chống lại ông và tố cáo những hành động tham nhũng, bất công mà Trương Cáp đã thực hiện. Trương Cáp bị các quan trên triều đình điều tra và phát hiện ra những hành vi phạm tội nghiêm trọng.
Vì sự tàn ác và tội lỗi của mình, Trương Cáp bị bắt và kết án. Mặc dù ông có quyền lực và từng rất kiêu ngạo, nhưng cuối cùng không thể tránh khỏi sự trả giá cho hành động của mình. Trương Cáp bị xử tử, và tài sản của ông bị tịch thu. Dân chúng cuối cùng cũng được giải thoát khỏi sự áp bức của ông.
Qua đây, chúng ta thấy được rằng lúc nào nên “ngu si”, ngu như thế nào để được hưởng thái bình và cái ngu si nào là không nên có. Khi nhận ra bản thân mình đang có cái ngu “không nên có” đó (mê muội, không tin vào luật nhân quả) thì nên vứt bỏ nó đi để trở thành một người thông thái, một người có nhận thức đúng đắn về kiếp nhân sinh và tự chọn ra con đường đi cho riêng mình.
Tu luyện Pháp Luân Công (hay còn gọi là Pháp Luân Đại Pháp) là con đường tu luyện Phật gia chân chính đang được hơn 100 triệu người trên thế giới yêu chuộng và thực hành. Có thể con đường tu luyện của họ đã, đang và sẽ gặp những khó khăn, thử thách gay go nhưng họ vẫn giữ chính niệm và mạnh mẽ bước tiếp vì họ nhận ra rằng để có được sự an lạc và bình an thật sự thì chỉ có tu luyện.
Tác giả: An Nhiên.
