Tại cuộc thi tranh sơn dầu lần thứ 3 dành cho người Hoa toàn cầu năm 2011, bức tranh “Ta là ai” của họa sĩ người Mỹ gốc Hoa Đổng Tích Cường vinh dự được nhận Giải bạc. Tác phẩm được vẽ và hoàn thiện trong gần 2 năm.
Bức tranh vẽ một cô gái đang ngồi trên cát và quay lưng về phía biển. Sau lưng cô là biển khơi dậy sóng màu xanh thẫm với con sóng dâng cao dường như đang rất cận kề và nó tượng trưng cho sự hiểm ác của thế gian. Cô gái ở trung tâm bức tranh có vẻ đẹp thuần thiện, trong sáng được khắc họa qua gương mặt thanh tú, sự mềm mại của mái tóc và trang phục trắng tinh khôi, ẩn ý rằng cô không bị vấy bẩn bởi danh, lợi, tình của thế gian.
Trái với khung cảnh biển động dữ dội, cô gái lại dường như rất bình thản, phảng phất đôi nét suy tư, đang chăm chú nhìn về phía dưới bàn chân có điều gì đó đang thu hút sự chú ý của cô. Trước mặt cô là một cuốn sách nhỏ có nhan đề: “Những câu chuyện có thật về luân hồi”. Bên cạnh cuốn sách, ánh sáng đang tỏa ra từ bông sen như nói với cô rằng “Hãy đi theo tôi, tôi có thể trả lời được những câu hỏi mà bấy lâu nay cô luôn tìm kiếm”.
Câu hỏi “Ta là ai” cũng chính là câu hỏi mà tác giả và không ít người đã từng tự hỏi mình ít nhất một lần trong đời. Ta đến từ đâu? Ta đến thế gian này để làm gì? Luân hồi là có tồn tại, bởi không chỉ trong tín ngưỡng mà ngay cả khoa học ngày nay cũng công nhận rằng con người là có linh hồn, có kiếp trước, có kiếp sau.
Nếu như luân hồi là có thật, vậy kiếp trước ta là ai, hay chính xác hơn là nhiều kiếp trước ta đã từng là ai. Ta đến thế gian này để chờ đợi điều gì, mà cứ phải luân hồi hết kiếp này, kiếp khác. Họa sĩ Đổng Tích Cường cho biết, đó là những câu hỏi đau đáu trong ông đã khơi nguồn cảm hứng để ông sáng tác bức tranh này.
Nói về nghệ thuật của bức tranh, tác giả sử dụng bút pháp thể hiện sự đối lập giữa hai màu sáng, tối. Đó là màu sáng của nắng, của bông hoa sen và trang phục của cô gái, đối lập với màu tối của bờ cát, của sóng biển đang cuồn cuộn như muốn trào lên và cuốn cô ra xa. Cho người xem cảm giác liên tưởng đến cuộc sống con người cũng có hai mặt sáng, tối. Mặt sáng là khi chúng ta đi ra ngoài, mặc những bộ trang phục đẹp, gương mặt tươi cười, còn mặt tối là khi chúng ta ở một mình, ít ai biết được chúng ta cũng có những đêm khóc thầm ướt gối.
Họa sĩ cũng chia sẻ rằng: “Mỹ thuật chân chính là thể hiện nghệ thuật về cái đẹp; văn hóa mà Thần truyền cấp cho nhân loại không phải là cái đẹp của thế tục, mà là cảnh giới cao của siêu phàm thoát tục.”
Đổng Tích Cường cho biết ông rất tâm đắc với tác phẩm của mình và đây là một sự khích lệ lớn trong suốt thời gian dài sáng tác nghệ thuật của ông. “Tôi đã lựa chọn, suy xét rất nhiều khuôn mẫu. Làm sao để đem ngôn ngữ hội họa diễn xuất vẻ đẹp thuần chính là quá trình mày mò sáng tác của tôi.”
Trước đây ông theo đuổi kỹ pháp hội họa và ngôn ngữ của tranh sơn dầu. Sau khi học tập các tác phẩm nghệ thuật bậc thầy, ông cảm thấy vô cùng chấn động trước thần vận của kỹ pháp. Loại thần vận này nhất định phải thông qua sự đề cao tâm tính của bản thân họa sĩ mà biểu hiện ra, bởi vậy kỹ pháp chỉ là công cụ, còn thực sự cảm động khán giả chính là thần vận và lực sống đằng sau tác phẩm. Để biểu đạt nội hàm tác phẩm “Ta là ai”, ông đã chọn lấy một đoạn thơ sau làm tựa đề cho bức tranh.
“Hồng trần mạt thế bao họa tai
Nhân sinh như mộng, ta là ai?
Vạn cổ cơ duyên gặp Đại Pháp
Trân quý lúc này, phút khó phai.”
Quy Chân (t/h)
