Sara Cook viết cho CNN ngày 09 tháng 06 năm 2017
Ghi chú của biên tập viên: Sarah Cook là nhà phân tích nghiên cứu cấp cao về Đông Á tại Freedom House và là tác giả của báo cáo Cái bóng dài của kiểm duyệt Trung Quốc, được Trung tâm Hỗ trợ Truyền thông Quốc tế của Quỹ Hỗ trợ Dân chủ Quốc gia (Hoa Kỳ) công bố vào ngày 22 tháng 10. Quan điểm nêu trong báo cáo là của riêng cô
Có vẻ như các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã trở nên tham vọng hơn trong nỗ lực kiểm soát tin tức.
Đây không phải là những ví dụ duy nhất về cách kiểm soát truyền thông của Đảng Cộng sản Trung Quốc vượt ra ngoài biên giới Trung Quốc, trong một động thái được ghi lại trong báo cáo do Trung tâm Hỗ trợ Truyền thông Quốc tế công bố vào tuần trước, báo cáo này xem xét một loạt các cơ quan truyền thông có trụ sở bên ngoài Trung Quốc, từ các cơ quan truyền thông quốc tế lớn đến các cơ quan truyền thông địa phương ở Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và những nơi khác. Và những phát hiện rất rõ ràng: “Yếu tố Trung Quốc” đang bao trùm các tòa soạn trên toàn cầu.
Như báo cáo đã ghi nhận, áp lực đôi khi là công khai, với các quan chức Trung Quốc cản trở việc đưa tin độc lập bằng cách cấm các phóng viên nước ngoài đến các địa điểm xảy ra các sự cố quan trọng, gây sức ép buộc các Giám đốc Điều hành cấp cao không được công bố nội dung hoặc đơn giản là từ chối cấp thị thực.
Nhưng phổ biến hơn – và có thể nói là hiệu quả hơn – là cách tiếp cận củ cà rốt và cây gậy, tạo ra sự tự kiểm duyệt tinh tế giữa các chủ sở hữu phương tiện truyền thông và các kênh truyền thông. Ví dụ, những người được coi là thân thiện với Bắc Kinh có thể được thưởng bằng quảng cáo, tiếp cận với khán giả Trung Quốc, các hợp đồng béo bở cho các doanh nghiệp phi truyền thông và thậm chí là các cuộc hẹn chính trị.. Những người bị coi là chỉ trích quá mức có thể phải đối mặt không chỉ với hạn chế thị thực đối với phóng viên, mà còn mất quảng cáo và chặn trang web. Do đó, một số cơ quan báo chí ngày càng cảnh giác hơn khi đưa tin về các vấn đề “nóng” như cuộc đàn áp người Tây Tạng, người Duy Ngô Nhĩ và các học viên Pháp Luân Công.
Áp lực gián tiếp cũng có thể được áp dụng thông qua các bên ủy nhiệm, bao gồm các nhà quảng cáo, công ty vệ tinh và chính phủ nước ngoài, trong đó các kênh truyền hình không được ưa chuộng có khả năng bị tẩy chay hoặc bị cắt tín hiệu phát sóng.
Do đó, không chỉ các tổ chức truyền thông tự hạn chế quyền truy cập thông tin. Đầu tháng này, CNN đưa tin rằng Apple đã bị cáo buộc “cúi đầu trước Chính phủ Trung Quốc” sau khi “gỡ khỏi kho ứng dụng App Store Trung Quốc một sản phẩm cho phép người dùng vượt tường lửa và truy cập các trang web bị hạn chế”. Đây không phải là lần đầu tiên kể từ năm 2011, Apple xóa các ứng dụng mà người dân Trung Quốc sử dụng để truy cập vào các phương tiện truyền thông hoặc hiệu sách độc lập của Trung Quốc ở nước ngoài.
Một ví dụ cực đoan hơn về cách các doanh nghiệp phương Tây có thể bị kẹt giữa sự kiểm duyệt xuyên quốc gia của Trung Quốc đã xảy ra vào năm 2007. Trước đó, một bức điện WikiLeaks cho biết các Quan chức An ninh Trung Quốc đã triệu tập và thẩm vấn Lawrence Pan – công dân Hoa Kỳ – đại diện chính của NASDAQ (Sàn giao dịch Chứng khoán Hoa Kỳ) tại Trung Quốc.
Theo bức điện, cuộc thẩm vấn tập trung vào một nhà báo đã đưa tin từ Trụ sở chính của Sàn giao dịch tại New York cho Đài truyền hình Tân Đường Nhân (NTDTV), một kênh truyền thông do các học viên Pháp Luân Công tại Hoa Kỳ thành lập để phát sóng tin tức và chương trình văn hóa tới khán giả Trung Quốc. Bức điện này nói thêm rằng Pan, “để đảm bảo được thả tự do, có thể đã cam kết với Chính quyền Trung Quốc rằng NASDAQ sẽ không còn cho phép” quyền tiếp cận như vậy nữa. Thật vậy, bắt đầu từ tháng 2 năm 2007, phóng viên của NTDTV đột nhiên bị cấm vào tòa nhà sau khi đưa tin hàng ngày từ đó trong hơn một năm liền.
(Trên đây là một đoạn trích từ CNN)
Thu Yên (Dịch từ bản tiếng Anh: https://faluninfo.net/how-chinese-censorship-is-reaching-overseas/ )
